5.3 ‘Hearts and minds’ (interview)

< >

Description

Meneer D. groeide op in Kampung Afrikan, een aparte wijk in Poerworejo voor afstammelingen van Afrikaanse soldaten in dienst van het KNIL. In de negentiende eeuw had het KNIL hen geworven bij slavenhandelaren in Elmina, aan de kust van het huidige Ghana. Hun afstammelingen – Belanda Hitam of ‘zwarte Hollander’ genoemd – hadden meestal een Afrikaanse vader en een Javaanse moeder. Veel van deze Indo-Afrikanen traden in hun vaders voetsporen en werden beroepsmilitair. D. werd in 1941 echter opgeroepen voor het KNIL en vervolgens door Japan gedetineerd. Tijdens de bevrijding van de archipel trad hij weer in dienst om met het Engelse leger op Bali de Japanners te ontwapenen. Daar waren zojuist Indonesische onafhankelijkheidsstrijders actief geworden. Hij vertelt hoe zijn troepen op Bali revolutionairen bevochten, waarbij de scheidslijn tussen Indonesische strijders en burgers vervaagde. Tegelijkertijd werd hem opgedragen de hearts and minds van de bevolking te winnen: een tegenstrijdige missie.

Interview met meneer D. SMGI 1187.1 (13), 1997.

De Koninklijke Marine verleent poliklinische hulp aan de bevolking van Kamal. Madura, 1947. Fotograaf onbekend. KITLV 14075.

Transcriptie
I: Hoe gingen die acties?

D: Wij kregen de nodig informatie over waar de Indonesische vrijheidsstrijders zaten. Tegen de ochtend werden die dorpen omsingeld. Als de dag aanbrak, gingen onze troepen de dorpen in. Vrijheidsstrijders werden dan gevangen genomen. Maar erg zachtzinnig ging het er niet aan toe hoor. Die dorpelingen kregen het al vlug in de gaten natuurlijk. Daarom werd het bevel gegeven om niet weg te vluchten. Maar ja, ik kan me voorstellen dat die mensen ook in paniek raken en toch wegvluchten. Die werden gewoon neergeknald. Dat is heel, dat is eigenlijk... Zo ging het altijd. Maar er waren natuurlijk de nodige onschuldige mensen die werden neergeschoten. Dat is zonder meer waar. Ik moest als verpleger die gewonde Indonesiërs ook proberen te verzorgen.

I: Weet u ook waarom u die opdracht kreeg?

D: Wij moesten goodwill kweken natuurlijk, bij de Indonesiërs.. Er was op Mengwi op Bali een Indonesische polikliniek. Daar kwam ik regelmatig helpen en medicijnen geven. Want het leger had meer medicijnen dan de Indonesiërs. En van de Japanners hadden wij ook medicijnen overgenomen. En dan gaf ik dat aan de Indonesiërs. Om gewoon goodwill te kweken natuurlijk, dat was de bedoeling.