5.4 Revolutiegeweld (interview)

Na de proclamatie van de Republiek brak samen met de Indonesische revolutie een gewelddadige periode aan die in Nederland doorgaans de ‘bersiap’ wordt genoemd. Die leuze (Indonesisch voor ‘wees paraat!’) werd de strijdkreet van zogenaamde ‘pemuda’, jongerenmilities tegen ieder die de Indonesische onafhankelijkheid niet erkende of daarvan werd verdacht. Hoewel het accent in die periode op Indonesisch geweld tegen Indo-Europeanen, Molukkers, Nederlanders en Chinezen lag, waren er uiteenlopende slachtoffers en daders betrokken bij dit extreme geweld. Geweld kon escalatie uitlokken in de vorm van represailles. Pemuda’s vielen ook het christelijke dorp van de Molukse meneer C. aan. Na mishandelingen en vernederingen werd hij door Engelse Gurkha-troepen uit de gevangenis van Buitenzorg bevrijd. Hierop sloot hij zich vrijwillig aan bij de Engelse troepen om op te treden tegen de Indonesiërs. C.’s getuigenis illustreert dat daders en slachtoffers door elkaar heen liepen in deze beginfase van de Onafhankelijkheidsoorlog.

Interview met meneer C. SMGI 1303.3 (2), 1998.

Indonesische nationalisten onder bewaking van Ghurka’s. Batavia, 1945 Fotograaf Netherlands Indies Government Information Service (NIGIS). KITLV 25305.

Transcriptie
I: Namen de Engelsen ongetrainde jongens en vrijwilligers mee om te vechten?

C: Ja, je kon je als vrijwilliger aanmelden bij het Engelse kamp. Dat waren politionele acties om te beletten dat deze extremisten niet gingen infiltreren. En wij waren er natuurlijk heel erg op gebrand om nog zoveel mogelijk wat terug te doen. Zodoende is het voor ons natuurlijk heel erg leuk geweest om met het Engelse leger mee te doen aan deze politionele acties.

I: Had u enig gevoel dat het gevaarlijk zou zijn?

C: Dat was van te voren natuurlijk wel goed aan het verstand gebracht. Het waren geen spelletjes die daar buiten gedaan werden, het waren serieuze acties. Daar moest je natuurlijk op bedacht zijn.

I: Had u iets moeten ondertekenen?

C: Nou nee, wij leefden zo fanatiek mee in die toestand dat wij een bijdrage wilden leveren aan deze acties.