In de tweede helft van de negentiende eeuw kwamen er, zoals gezegd, steeds meer Europeanen naar Nederlands-Indië, niet om zich er permanent te vestigen, maar voor een kort bezoek. Zo reisde de kunstenaar Frans Lebret, samen met zijn broer Jan Hendrik, begin 1863 naar Indië om hun broer, die als suikerfabrikant in Pasoeroean (op Oost-Java) werkzaam was, te bezoeken. Na vijf maanden in de kolonie reisden ze weer terug naar Nederland. Frans Lebret hield een journaal bij waarin hij op levendige wijze de reis naar en in ‘de Oost’ beschreef. Net als veel andere reizigers verbaasde hij zich over de vliegende vissen die hij onderweg waarnam en die hij natekende. Tot zijn spijt kon hij de vliegende vis die in een van de hutten vloog niet in goede staat bewaren. Tijdens het drogen scheurde een vin, waarna Lebret besloot om het dier overboord te gooien. Een uitgave van dit manuscript is in 2017 in boekvorm verschenen bij Walburg Pers, verzorgd door Anne Leussink en Wyke Sybesma: Op reis met pen en penseel. Frans en Jan Hendrik Lebret als toerist naar Java, 1863.
Frans Lebret, Reise naar en over Java met de Overland-Maildienst der Messageries Imperiales door de Gebroeders F. en J.H. Lebret. Dordrecht, 1863. Manuscript. [D H 1006]